شکل دادن به مواد مختلف و انجام اعمال مختلف مانند سنباده زدن، تغییر شکل، برش، کف تراشی، آج زنی، مته زنی، تراشکاری و بسیاری از موارد دیگر با دستگاه های تراش انجام می شود. برای انجام این عملیات مختلف از ابزارهای خاصی استفاده می شود. در این مقاله عملیات تراش بررسی شده است.
ماشین تراش چیست؟
ماشین تراش ماشینی است که به شکل دهی قطعات به شکل دلخواه کمک می کند. این ماشین قطعه را بر روی محور می چرخاند تا عملیات مختلفی مانند برش، کف تراشی، آج زنی، رو تراشی و غیره را انجام دهد. شکل دهی چرخشی فلز (اسپینینگ)، پاشش حرارتی، خراطی و فلزکاری از جمله کارهای رایجی است که با دستگاه تراش انجام می شود. حتی با این ماشین شگفت انگیز می توان کار سفال گری را انجام داد. اجسامی که در ماشین تراش استفاده می شوند، اعم از فلز یا چوب، ابتدا قالب گیری می شوند. پرکاربردترین ماشین های تراش، ماشین های تراش چوب هستند.
قطعه چوب بین سردستگاه و مرغک قرار می گیرد. همچنین از گیره برای کار کردن قطعه حول محور چرخش با کمک صفحه گیره، گیره/گیره قلبی یا کولت/نظام استفاده می شود. محصولاتی که با کمک دستگاه تراش تولید می شوند عبارتند از: چوب بیلیارد، آلات موسیقی، جا شمعی، پایه میز، چوب بیسبال، لوله تفنگ، میل بادامک، کاسه، میل لنگ و موارد دیگر. تعداد زیادی ماشین تراش وجود دارد که اندازه و شکل آنها با توجه به کاری که باید انجام شود متفاوت است.
عملیات های تراشکاری
عملیات کلی که با ماشین تراش انجام می شود عبارتند از: شیار زنی، روتراشی، برش، سنباده زدن و غیره. اگر کسی بخواهد با ماشین تراش کار کند، ابتدا باید بداند پیشروی، سرعت برش، عمق برش و استفاده از ابزار را باید درنظر گرفته شود. هر عملیات تراش فاکتورهای خاص خود را دارد که باید قبل از انجام کار در نظر گرفته شود. فاکتورها باید به درستی اجرا شوند تا در هنگام انجام هر نوع تراشکاری از اشتباه و حوادث ناگوار جلوگیری شود. در هر برش سرعت، عمق و پیشروی ماشین تراش برای دقت تغییر می کند.
انواع عملیات تراشکاری
عملکرد دستگاه تراش با هر عملیات و برش مطلوب تغییر می کند. با استفاده از ماشین تراش عملیات زیادی انجام می شود. برخی از عملیات رایج تراش عبارتند از:
کف تراشی
معمولا اولین مرحله هر عملیات تراشکاری بر روی دستگاه تراش است. فلز از انتها برش داده می شود تا در زاویه مناسب محور قرار گیرد.
مخروط تراشی
مخروطی کردن به این صورت است که فلز را با کمک اسلاید مرکب تقریبا به شکل مخروطی برش دهید. اگر کسی مایل به تغییر زاویه باشد، می تواند اسلاید مرکب را به دلخواه خود تنظیم کند.
برش موازی
این عملیات به منظور برش فلز به موازات محور انجام می شود. تراش موازی برای کاهش قطر فلز انجام می شود.
سوراخکاری
سوراخکاری عملیات ایجاد سوراخ استوانه ای در قطعه کار است. این کار توسط یک ابزار دوار، که به عنوان مته سوراخ کاری شناخته می شود، انجام می شود. در این عملیات قطعه کار در یک سه/چهار نظام یا صفحه گیره می چرخد و مته در صفحه نگه دارنده دریل یا سه نظام دریل نگه داشته می شود.
داخل تراشی
داخل تراشی یک فرآیند برش است که شامل استفاده از یک ابزار برش تک نقطه ای برای بزرگ کردن سوراخ موجود در قطعه کار می شود. براده برداری، پرداخت ، ایجاد دندانه ، افزایش قطر و … از داخل سوراخ یا حفره ای که قبلا ایجاد شده کارهایی است که در داخل تراشی انجام می شود و نیازمند ابزار داخل تراش است.
آج زنی
آج زنی فرآیندی است برای ایجاد برآمدگی های کوچک در امتداد سطح یک جسم فلزی به منظور سهولت کنترل کردن، جا به جایی یا گرفتن جسم انجام می شود.
برای این کار، ابزار آج زنی عمود بر محور قطعه کار به ساپورت عرضی بسته می شود، سپس روی سطح مورد نظر مماس شده و با استفاده از ساپورت عرضی شکل آج بر روی قطعه ایجاد می شود، ساپورت طولی می تواند در حالت اتوماتیک یا دستی تنظیم شود.
شیارزنی
شیارزنی نوعی عملیات تراشکاری خاص است که شیار ایجاد می کند یا حفره باریکی با عمق معین را روی سطوح خارجی، داخلی، استوانه، مخروط یا وجهی از قطعه تشکیل می دهد.
برای شیارزنی با دستگاه تراش از ابزارهای مخصوصی استفاده میشود که عرض کمی دارند و برای موقعیت دهی در ابزارگیر نیازمند تجهیزات کمکی می باشند.
فرم دهی
فرم دهی عملیاتی است که باعث ایجاد یک شکل محدب، مقعر یا هر شکل غیرمعمول دیگری بر روی قطعه کار می شود. در این روش ابزار با کانتور دلخواه بر روی قطعه کار در حال چرخش فشرده می شود تا قطعه مطابق با کانتور آن تغییر شکل دهد.
ابزار تراشکاری
چندین ابزار تراشکاری وجود دارد که به برش با دستگاه تراش کمک می کند. ابزارهای رایج مورد استفاده عبارتند از:
- ابزار تراش با نوک کاربید
- ابزار شیارزنی
- تیغه برش
- تیغچه
- نوار بورینگ
- ابزار جانبی
